• Türkiye-İsrail ilişkilerinin Davos,Mavi Marmara gibi konular üzerinden günümüze kadar birçok kez sınandığı,tarafların bazen iç politikayı düşünerek ilişkiye zarar verici davranışlar sergilediği görülmüştür.Ancak her iki tarafta bu durumun birbirlerine yarardan çok zarar getirdiğini anlamış olmalı ki şu sıralarda bir İsrail-Türkiye normalleşmesi gündemi meşgul etmektedir.
• Normalleşmenin görünür sebebi her ne kadar Türkiye topraklarında casusluk şüphesiyle tutuklanan İsrailli bir çiftin serbest bırakılması olarak görülse de,özellikle Trump sonrasında değişen Ortadoğu düzeni ve taraflar arasındaki istihbari görüşmeler bu normalleşme sürecinin altyapısını oluşturan esas nedenler olmuştur.Ayrıca aralarındaki soğukluğa rağmen İsrail-Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler gün geçtikçe ilerlemiş ve aralarındaki krizlere rağmen taraflar arasındaki ilişkinin korunmasını sağlamıştır.
• Türkiye-İsrail normalleşmesi her iki taraf içinde olumlu etkiler yaratma potansiyeline sahiptir.Türkiye bölgesinde her aktörle konuşabilen bir hale gelmeyi,içerisinde kaldığı bölgesel izolasyonu atlatmayı ve özellikle Doğu Akdeniz konusunda kendisine destek yaratabileceği bir durum amaçlamaktadır.
• İsrail ise özellikle Biden sonrasında yaşanan Ortadoğu eksenindeki değişimlerden göreli olarak zararlı çıkan bir devlet oldu.Özellikle Biden’ın İran ile,Trump’a göre daha yapıcı bir eksen içerisinde bulunması, İsrail tarafında çoğu çevre tarafından olumlu karşılanmadı.Bu noktada özellikle İsrail’in Türkiye yakınlaşması İran parantezi açılmadan analiz edilmemelidir.Özellikle Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşlik bağları ve İsrail’in Azerbaycan ile olan ikili ilişkilerinin derinliği önem kazanmaktadır.
• Tüm bunlara rağmen yakın zamanda Türkiye ve İsrail arasında doğu akdenizde yakın zamanda bir deniz yetki alanı antlaşması veya net bir Yunan-Rum karşıtlığı beklenmesi rasyonel olmayacaktır.Çünkü İsrail artık sadece Türkiye ile değil Abraham antlaşmalarıyla birçok arap ülkesiyle de diyalog şansı bulmuştur.Ayrıca yakın dönemde yunan ve rum taraflarıyla geliştirdiği derin ilişkileri de tek seferde çöpe atmak istemeyecektir.
Comments